بررسی اپیدمیولوژیک عوامل خطر اصلی سکته های مغزی در بیماران مراجعه کننده به بیمارستان فرشچیان همدان در سال ۱۳۹۳

مقدمه و هدف: سکته مغزی سومین علت شایع مرگ در کشورهای توسعه یافته و شایع ترین بیماری­ناتوان کننده نورولوژیک است. امروزه عوامل­خطر متعددی برای سکته مغزی شناخته شده است، شیوه زندگی و عوامل خطری نظیر پرفشاری خون و دیابت که در فرهنگ ها و کشورهای مختلف متفاوت است. این مطالعه با هدف تعیین فراوانی سکته های مغزی و عوامل خطر اصلی آنها در بیماران مراجعه کننده به بیمارستان فرشچیان شهر همدان در سال 1393 طراحی شد. روش کار: در این مطالعه توصیفی ـ مقطعی پرونده های 684 بیمار بستری در بخش نورولوژی بیمارستان فرشچیان شهر همدان که برای آنان تشخیص سکته مغزی بر اساس علایم بالینی و ct اسکن در طی سال 1393 گذاشته شده بود، بررسی گردید. اطلاعات آنان در جهت تکمیل چک لیست تدوین شده نظیر سن، جنس و محل زندگی و نیز نوع سکته مغزی و عوامل خطر اصلی آن شامل سابقه ابتلا به سکته مغزی در گذشته، پرفشاری خون، دیابت ملیتوس، مصرف سیگار، دیس لیپیدمی و سابقه ابتلا به بیماری های قلبی استخراج گردید. داده های مربوطه پس از گردآوری با نرم افزار 16 spss و آزمون های آماری مربوطه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج: از بین 684 بیمار، 355 نفر (51.90%) مرد و  329 نفر (48.10%) زن بودند که 547 نفر (79.97%) سکته مغزی ایسکمیک و 137 نفر (20.03%) سکته مغزی هموراژیک داشتند. میانگین سنی زنان با 67.83 سال به صورت معنی داری بیشتر از مردان با 64.18 سال بود (0.0002=p) که در کل گروه سنی 60 تا 69 سال با 68/29 درصد بیشترین فراوانی را داشت. 396 نفر (57.89%) شهرنشین و 288 نفر (42.11%) ساکن روستا بودند. 245 نفر (35.82%) سکته مغزی قبلی داشتند و 294 نفر (42.98%) سابقه ای از سکته مغزی خانوادگی را می دادند. فراوان ترین عوامل خطر به ترتیب پرفشاری خون  با 24/54%، بیماریهای قلبی با 38/35%،  مصرف سیگار با 29.68%، دیابت نوع 2 با 19.01% و دیس لپیدمی با 18.42% بود. بین بیماری قلبی و شهرنشینی ارتباط آماری معنی داری وجود داشت (0.02=p) و در سکته مغزی هموراژیک شیوع فشار خون بالا به صورت معنی داری بیش از سکته مغزی ایسکمیک بود (0.009=p). پرفشاری خون (0.006=p)، داشتن سابقه خانوادگی سکته مغزی (0.00001=p) و بیماری های قلبی (0.01=p) در بیماران با حمله ی مجدد به طور معنی داری بیشتر بود. نتیجه نهایی: این مطالعه نشان داد که زنان در سنین بالاتری نسبت به مردان به سکته مغزی مبتلا می شوند و سن بیشترین فراوانی سکته مغزی حدوداً یک دهه پایین تر است. از بین عوامل خطر شایع، بیماری قلبی در جمعیت شهری بالاتر است و شیوع پرفشاری خون در انواع هموراژیک بیش از ایسکمیک است. همچنین پرفشاری خون ، داشتن سابقه خانوادگی سکته مغزی و بیماری های قلبی در بیماران با حمله ی مجدد بیشتر می باشد.